ظل السلطان و پاکت ها و لیبل هایش!
ظل السلطان (شاهزاده مسعود میرزا) پسر بزرگ ناصر الدین شاه بود و در آن دور و زمانه ای که مردم صاحب ۱۴ تا بچه می شدند و دست آخر به طور متوسط ۶ تا ۸ فرزند برایشان باقی می ماند، مسعود میرزا اولین پسر ناصر الدین شاه بود که به بلوغ رسیده بود و احتمالاً از همان اوان نوجوانی ، خیال و رویای شاه شدن را در سر می پروراند که چه بکند و چه نکند؟ ولی همه چیز آنطور که او می خواست پیش نرفت.
او را فقط به گناه اینکه مادرش صیغه شاه بوده و از قضا از طایفه قاجارها هم نبوده،ولیعهد نکرده بودند. ناصر الدین شاه که مدت سلطنتش هم بسیار طولانی بود و دقیق ۵۰ سال تمام سلطنت کرد، اول حکومت مازندران را به او سپرد . او هم همه تعطیلات را که احتمالاً شامل ۵ روز در هفته می شد، در “میانکاله” به شکار گونه های بومی و منحصر به فرد ایرانی می گذراند و یک تنه موفق شد نسل ببر خزر و چند جور پرنده زیبا را به انقراض نزدیک کند تا صد سال بعد از او ایرانیان غیور دیگری(!) آنها را به انقراض کامل بکشانند. بعد از آن ناصر الدین شاه حکومت اصفهان را به او داد تا شاید دست از سر حیوانات مازندرانی بردارد و قدری هم از پایتخت دور باشد و اینهمه دردسر درست نکند.
به هر حال یک جورهایی همیشه موی دماغ شاه بابا بود و مایه دردسر و در یک کلام آیینه دق.
یک مدتی هم شاه بابا حکومت یزد و لرستان و… را به او داد تا آزار و اذیتش فقط به اصفهانی ها نرسد ولی آنقدر کارهای عجیب و غریب کرد تا همه را از او گرفتند و همان اصفهان تاریخی و زیبا را برایش گذاشتند تا همه عقده های کودکی و نوجوانی را روی ابنیه تاریخی به جا مانده از زمان صفویان خالی کند و کلنگ بردارد و رسماً بیفتد به جان بناهای زیبا و تعبیر جدیدی از مفهوم کلنگ زنی را ارائه داد! در حقیقت دست به هر کاری می زد تا آنچه را روانشناسان امروزی ، عقده های فروخورده و نیمه تاریک وجود می دانند ابراز کند و با فرافکنی مشکلات روحی اش بر جهان خارج از جهان درونی خود، قدری از آتش درون خود را خاموش کند.
بین اصفهانی های قدیم مشهور است که وقتی ناصر الدین شاه توسط میرزای رضای کرمانی ترور شد، مظفر الدین زار و بیمار را از تبریز آوردند تا شاه شود، اهالی اصفهان که دل خوشی هم از ظل السلطان نداشتد، برایش دم گرفته بودند:
شاهزاده چرا شاه نشدی؟
ستاره بودی چرا ماه نشدی؟ و الخ…
صد البته شاهکارهای ایشان به تخریب ابنیه و کشتار حیوانات ختم نمی شد و تا آنجا که از دستشان بر می آمد که در امور پستی و فیلاتلیک هم حرکت هایی مرتکب شد که ازقضا غنای خاصی به فیلاتلیک ایران بخشیده است.
شاهزاده مسعود میرزا که سری پر غرور هم داشت در شهر محل حکومت خود و در دوران حکومت ۳۴ ساله اش بر اصفهان بیشتر از دولت مرکزی با سفرا و مستشاران خارجی مراوده و مکاتبه داشت و اصرار خاصی هم داشت که از سربرگ ها و پاکت ها و لیبل های زیبا و گرانقیمت استفاده کند.
در واقع یکی از سوغاتی های پدرش ناصر الدین از فرنگ ، فرهنگ طراحی سر برگ و پاکت و … بود که مسعود میرزا هم از انها استفاده می کرد و با سلیقه و اصرار خاصی زیباترین آنها انتخاب می کرد و حتی گفته می شود که در لیبل های مخصوص او از پودر طلا هم استفاده شده!
یک نکته جذاب دیگر هم این وسط وجود دارد که او علاقه ای به استفاده از تمبر در مکاتباتش نداشت و احتمالاً استفاده از تمبر حکومتی شاه بابا را به نوعی کسر شأن خود می دانست.حالا شاه بابا به کنار، مظفر الدین شاه را کجای دلش می گذاشت؟! برادر کوچک ظار و نزار را که فقط به سبب خاندان مادری ، شاه شده بود.
به همین دلیل ملازمانش پاکت های پشتی او را فقط با لیبل مخصوص به پستخانه می بردند و آنجا تمبر می چسباندند و سفارش هم می کردند که وقتی نامه به پستخانه مقصد رسید، ابتدا تمبرش جدا شود و سپس به دست گیرنده برسد تا به اصطلاح اعتبار ظل السلطان زیر سوال نرود! این پاکت ها که جای تمبر کنده شده را بر خود دارند، از اقلام وعتیقه های جذاب فیلاتلیک ایرانی محسوب شده و قیمت بالایی دارند! به هر حال قسمت بزرگی از لطف دنیای مجموعه داری به همین قصه های جذاب پشت اشیاء است. اشیایی که هر کدام تاریخی را با خود دارند.
سر انجام ضل السلطان که پس از به قدرت رسیدن محمد علی شاه، تصمیم گرفته بود با مشروطه خواهان بسازد تا شاید به جای محمد علی شاه بر تخت سلطنت بنشیند، نا موفق در اجرای نقشه اش و در حسرت تصاحب تاج و تخت، چشم از دنیا فرو بست. بعد از همه چیزهایی که خراب کرد و چیزهایی که بر جای گذاشت، در ۱۲ تیر ۱۲۹۷ در “باغ نو” اصفهان در گذشت و در مشهد به خاک سپرده شد.
