موزه ملک
موزه ملی ملک از قدیمیترین موزه های ایران و نخستین موزهی خصوصی وقفی است که در سال ۱۳۱۶ توسط مرحوم حاج حسین آقا ملک بنیان گذاشته شده است و مجموعه ای متنوع از آثار تاریخی و فرهنگی را در خود جای داده است.
کتابخانه و موزه ملی ملک تا سال ۱۳۷۵ در خانه ملک برپا بود . اما حاج حسین از آغاز کار ، گسترش آن را از نظر دور نداشت و بنای ساختمانی بزرگ تر را پیش بینی کرد . بنابراین در ۲۹ تیرماه ۱۳۲۳ قطعه زمین بزرگی را در باغ ملی تهران (محل کنونی مؤسسه) برای ساختمان جدید کتابخانه و موزه وقف کرد.
احداث ساختمان جدید در زمان حیات حاج حسین ملک ممکن نشد . تا این که آستان قدس رضوی طراحی و بنای ساختمان جدید را در سال ۱۳۶۴ آغاز کرد و در ۱۳۷۵ به پایان برد..
موزه ملی ملک از ۶ مجموعه بدین شرح تشکیل شده است:
۱ – مجموعه سکه شامل ۳ هزار قطعه سکه و مدال ایرانی از سده ششم پیش از میلاد تا دوران پهلوی و نیز سکه هایی از یونان ، جانشینان اسکندر ، امپراتوری بیزانس ، خلفای اسلامی و امپراتوری عثمانی
۲ – مجموعه آثار هنری شامل تابلوهای نقاشی هنرمندان به نام ایرانی مانند کمال الملک غفاری ، لطفعلی صورتگر ، هادی خان تجویدی و برخی نقاشان اروپایی و لوستر و مبلمان
۳ – مجموعه هنر لاکی شامل ۸۶ قطعه قلمدان ، قاب آیینه و سرچسب دان که با نقاشی لاکی آراسته شده اند و برخی شان حدود ۳۰۰ سال قدمت دارند.
۴ – مجموعه تمبر شامل هزاران قطعه تمبر از نخستین تمبرهای منتشر شده در ایران و جهان تا زمان حاضر .
۵ – مجموعه فرش شامل ۳۴ تخته قالی و قالیچه از نقاط مختلف ایران که به وسیله زبده ترین بافندگان دو سده اخیر بافته شده اند .
۶ – مجموعه بانو ملک شامل تابلوهای نقاشی قاجاری ، نسخه های خطی ، قلمدان ، سرقلیان و آثار لاکی که تعدادشان به ۴۷ اثر می رسد. این مجموعه در سال ۱۳۸۵ توسط بانو عزتملک ملک ، فرزند مرحوم حاج حسین ملک و ناظر استصوابی موقوفات ملک به موزه اهداء شده است.
۷ – مجموعه آثار خوشنویسی که آثاریاز بزرگ ترین و نامدارترین خوشنویسان ایران و اسلام مانند یاقوت مستعصمی ، علیرضا عباسی ، میرعماد ، احمد نیریزی ، درویش عبدالمجید طالقانی ، میرزا غلامرضا اصفهانی و … را در خود جای داده است.
این موزه تا تابستان سال ۱۳۸۸ شامل شش نمایشگاه دائمی : سکه ، آثار هنری ،تمبر ، فرش ، آثار لاکی و آثار اهدایی عزتملک ملک در دو طبقه بوده است که از این تاریخ با هدف استاندارد سازی و گسترش فضاهای موزه وارد عملیات عمرانی شده و یکی از طبقات آن تعطیل است که پس از پایان عملیات عمرانی تعداد فضاهای دائمی موزه به ۱۲ نمایشگاه افزایش مییابد و نمایشگاههای جدیدی همانند : کمالالملک ، کتابت و نگارگری ، حاج حسین آقا ملک ، کودک و ادواری به بخشهای موزه اضافه خواهد شد.
موزه تمبر ملک
موزه تمبر ملک در طبقه زیرین ساختمان کتابخانه و موزه ملّی ملک واقع شده است . تمبرها و دیگر اقلام پستی به نمایش درآمده در این موزه ، از میان تمبرهای ایرانی و خارجی قدیمی و ارزشمند موجود در مجموعه تمبر زنده یاد حاج حسین آقا ملک انتخاب شده و به نمایش درآمده اند.
از میان تمبرها و دیگر اقلام پستی نفیس موجود در این مجموعه که تعدادی از آنها به نمایش گذاشته شده است ، می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
• گزیده ای از تمبرهای شیر و خورشیدی دوره ناصرالدین شاه قاجار شامل سری های باقری ، کاردی و …
• اولین سری تمبر با تصویر ناصرالدین شاه معروف به ” ناصری چهارجور “.
• تمبرهای ناصرالدین شاه معروف به ” سری دور الوان “، ” سری شویدی “، ” سری محرابی” و ” سری ناصری طلایی “.
• اولین سری تمبر با تصویر مظفرالدین شاه معروف به ” کاغذ سفید “.
• تمبرهای احمد شاه قاجار سورشارژ شده با مهر « بوشهر در تصرف بریتانیا » در زمان جنگ جهانی اول.
• تمبرهای موقتی مشهد معروف به ” ویکتور کاستین ” و پاکت نامه های پست شده با این تمبر.
• تمبرهای سری کاوه معروف به ” میرزا کوچک خان جنگلی ” و پاکت نامه های پست شده با مهر ” پست جمهوری شوروی ایران “.
• گزیده ای از تمبرهای دوره پهلوی و جمهوری اسلامی.
• گزیده ای از تمبرهای اولیه کشور ژاپن با بیش از ۱۳۰ سال قدمت.
• پاکت نامهای که در دوران خلافت عثمانی از ترکیه برای ناصرالدین شاه قاجار ، ولیعهد آن زمان ارسال شده است.
- گزیده ای از تمبرهای قدیمی ۳۰ کشور جهان شامل تمبر کشورهای اندونزی ، السالوادور ، الجزایر ، ایرلند ، ایتالیا ، اکووادور ، استرالیا ، آمریکا ، آلمان ، آندورا ، اتریش ، بولیوی ، بوسنی ، بلژیک ، برزیل ، برمودا ، باهاما ، ترکیه ، تایوان ، پرتغال و غیره.