شناخت پاکت نامه های قدیمی

0
3639

شناخت پاکت نامه های قدیمی

شناخت پاکت نامه های قدیمی شناخت پاکت نامه های قدیمی
پاکت نامه با خط بدون نقطه

قسمت اول:

مطلب شناخت پاکت نامه های قدیمی همگی حاصل تجربیات شخصی حسینعلی تحویلداری مجموعه دار پاکت های پستی است و شاید راهگشایی باشد برای کسانی که می خواهند به کار جمع آوری پاکت های پستی بپردازند. کاری که در بسیاری از کشورهای دنیا برای دهه های متمادی انجام می گردد ولی در کشور ما یک شاخه نسبتاً جدید در فیلاتلی محسوب می شود.

شرایط عمومی:

شناخت پاکت نامه های قدیمی شناخت پاکت نامه های قدیمی
پاکت نامه با کاغذ سانسور و مهر قوای سه گانه

شرایط عمومی، مواردی ضروری هستند که برای شناخت پاکت نامه های قدیمی  چه ایرانی و چه خارجی، باید رعایت شوند تا پاکت دارای ارزش کلکسیونی گردد. گرچه پاکت های کمیاب با همان شرایط موجود خرید و فروش می گردند اما وجود هر یک از شرایط عمومی برای ارزشگذاری پاکت لازم می باشد. شرایط عمومی به شرح زیر است:

شناخت پاکت نامه های قدیمی شناخت پاکت نامه های قدیمی
پاکت نامه با تنوع و تعداد تمبر

۱- پاکت باید از نظر ظاهری سالم و بدون پارگی باشد، زردی و تغییر رنگ ناشی از ریختن مایعات و یا آثار سوختگی و سوراخ شدگی در آن نباشد. در شرایط یکسان، پاکتی که دارای زیبایی بیشتری از نظر خط، تمیزی، اندازه، مهر، تمبر و سایر معیارهای ظاهری باشد امتیاز بالاتری خواهد داشت. برای نمونه پاکتی که دارای آرم و نشان مخصوصی باشد یا تعداد مهرهای آن بیشتر باشد بر پاکت های معمولی ترجیح دارند. همچنین، تاخوردگی و یا بریدگی پاکت از اطراف به طوری که پاکت کوتاه شده باشد از ارزش پاکت به شدت می کاهد.

شناخت پاکت نامه های قدیمی شناخت پاکت نامه های قدیمی
پاکت نامه با آرم وزارت جنگ

۲- نکته مهم دیگر در شناخت پاکت نامه های قدیمی  این است که مهر درج شده بر روی پاکت تا حد امکان خوانا و پررنگ باشد تا مبدا و مقصد پستی آن مشخص گردد. ناخوانا بودن مهر، باعث ابهام در شهرهای مبدا و مقصد و شهرهای بین راه و تاریخ درج شده در مهر می گردد. هویت پاکت پستی با مهر مبدا مشخص می گردد. مثلاً پاکتی که از تهران به هندوستان ارسال شده دارای تمبرهای ایرانی بوده و پاکتی ایرانی محسوب می گردد و پاکتی که از آلمان به ایران ارسال شده پاکتی آلمانی محسوب می گردد. لذا مهر مبدا در درجه ی نخست اهمیت قرار داشته و باید خوانا باشد. مهر مقصد در رتبه ی بعدی قرار دارد. فقدان مهر مقصد ممکن است به دلیل کوتاهی کارمند پست مقصد بوده باشد. نبودن مهر مبدا، اهمیت پستی پاکت را مخدوش می کند.
۳- برای شناخت پاکت نامه های قدیمی  این نکته را هم نباید فراموش کنیم که تمبر نباید پارگی داشته و پاکت افتادگی تمبر نیز نباید داشته باشد. زیرا افتادن تمبر باعث ناقص شدن مهر پستی می گردد و در واقع پاکت ناقص می شود.

شرایط اختصاصی:

شناخت پاکت نامه های قدیمی شناخت پاکت نامه های قدیمی
پاکت نامه با تعداد زیاد تمبر

۱- یک نکته مهم دیگر در شناخت پاکت نامه های قدیمی این است که پاکت های تمبردار ارزش بیشتری نسبت به پاکت های بدون تمبر دارند. هرچه تعداد تمبرهای مصرف شده بر روی پاکت بیشتر باشد، ارزش پاکت نیز بیشتر می گردد. برای نمونه، از زمان ناصرالدین شاه تا ابتدای حکومت محمدعلیشاه، هزینه ی پست پاکت با نامه ی معمولی ۵ شاهی بود و در زمان مظفرالدین شاه یعنی سال ۱۲۸۳ شمسی یک شاهی افزایش یافت و به ۶ شاهی تغییر نمود. پاکت های با تمبر بیشتر از ۶ شاهی سفارشی بوده اند و تمبر بیشتری بر روی آنها ابطال شده است. بر روی این پاکت ها عددی را نیز می نوشته اند. اما آنچه کلکسیونرهای تمبر به دنبال آن می باشند، پاکت های دارای تمبرهای کمیاب است. لذا قدمت پاکت به اندازه ی کمیاب بودن تمبر و یا سایر ویژگی های خاص و کلکسیونی پاکت دارای اهمیت نمی باشد. مگر آن که قدمت پاکت به نحوی باشد که آن را کمیاب نماید.

شناخت پاکت نامه های قدیمی شناخت پاکت نامه های قدیمی
پاکت نامه با آرم دولتی
شناخت پاکت نامه های قدیمی شناخت پاکت نامه های قدیمی
برگه امانات پستی با تمبر رقم درشت(۲۰۰ ریالی سبز)

۲- درشناخت پاکت نامه های قدیمی این نکته را نباید از نظر دور داشت که مهر پستی شهرهای دورافتاده بر روی پاکت دارای ارزش بیشتری از شهرهای بزرگ می باشد. برای نمونه، مهر کرکانرود ( شهری است در تالش ) ارزشمندتر از مهر رشت است. همچنین نامه های ارسالی به خارج از کشور به دلیل تمبرهای رقم بالا و نیز مهر ورود به کشور خارجی کمیاب و دارای ارزش گردآوری هستند. خصوصاً نامه هایی که به کشورهای دورافتاده مانند شرق آسیا که کمتر دارای مکاتبات پستی بودند ارسال شده اند کمیاب تر می باشند. در این میان، مهرهای کمیاب ارزش بیشتری دارند. مانند مهر پستخانه مبارکه یا مهرهای مصرفی در دفاتر پستی خارج از کشور. این گونه مهرها به نسبت مهرهای دایره ای شکل کمتر به کار رفته اند و در اوایل تاریخ پست ایران در نقاط بخصوصی استفاده می شده اند.
۳- مهرهای سانسور نظامی یا متعلق به نیروهای خارجی مانند عثمانی و روسیه و انگلیس و متفقین بوده اند و یا متعلق به نیروهای داخلی مانند ژاندارمری، فرمانداری و انقلابیون می باشند. این مهرها از لحاظ تاریخی فوق العاده ارزشمند می باشند. گاهی نیز چند مهر داخلی و خارجی بر روی پاکت دیده می شوند که کمک بزرگی به ارزشگذاری و شناخت پاکت نامه های قدیمی می کنند.
۴- چنانچه پاکت از سوی شخص یا اداره ی مهمی صادر شده باشد، دارای ارزش زیادی خواهد بود. زیرا این پاکت تبدیل به نوعی سند تاریخی خواهد شد. پاکت های صادره از قشون یا ادارات دولتی با توجه به تازه تاسیس بودن بسیاری از آنها در زمان خود، دارای ارزش خاصی هستند. به طور کلی نامه های صادره از مقامات مهم و معروف دارای امتیاز بالایی هستند ولی نامه ی مردم به مقامات مهم ارزش چندانی ندارد. زیرا در شناخت پاکت نامه های قدیمی در مورد نامه، صادرکننده حایز اهمیت است و همچنین در مورد مهرهای پستی، مهر صدور، هویت نامه را تشکیل می دهد. به همین دلیل مهر صدور باید خوانا و اصیل باشد. بسیاری از نامه ها مهر ورود ندارند اما مهر صدور قسمت اساسی نامه است که بدون آن نامه هرگز ارسال نمی گردید.
۵- اگر پاکت دارای نامه ی شخص صادرکننده باشد، ارزش بیشتری نسبت به پاکت خالی خواهد داشت. زیرا این نوع پاکت ها یک سند کامل به حساب خواهند آمد. موضوع نامه ها نیز چنانچه امور غیرتجاری مانند امور سیاسی و اجتماعی و حتی نامه های عاشقانه باشند بر نامه های بازرگانی ترجیح دارند زیرا نامه های بازرگانی قسمت عمده ی نامه ها را تشکیل داده و به وفور یافت می شوند. همچنین از نظر ظاهری، نامه هایی که در خط تحریر شده در آنها نقطه مشاهده نمی گردد نسبت به خط های نقطه دار امتیاز بالاتری دارند. لازم به ذکر است که پاکت های بدون نامه فقط از لحاظ تمبر موجود بر روی آنها ارزشگذاری می گردند.
۶- در شناخت پاکت نامه های قدیمیپاکت های دارای تمبرهای کمیاب و کمتر استفاده شده در پست و نیز سورشارژ شده و تمبرهای دارای اشتباهات چاپی ( ارور ) و نیز پاکت های سانسور شده در حکومت های درگیر جنگ، دارای ارزش بسیار زیادی می باشند. در مناطق جنگی، پاکت ها را باز می کردند و پس از خواندن متن نامه، آن را با کاغذی متفاوت بسته و یا ممهور به مهر سانسور می کردند. همچنین تمبرهایی که در شرایط جنگ داخلی یا ناامنی کشور، توسط حکومت های خودمختار چاپ گردیده اند چنانچه بر روی پاکت استعمال شده باشند از ارزش فوق العاده ای برخوردارند.
۷- در تمبرهایی که به صورت سری چندتایی چاپ شده اند، رقم های درشت آن سری دارای ارزش هستند. در شناخت پاکت نامه های قدیمیچنانچه پاکتی دارای تمبرهای رقم درشت و یا تمبرهایی باشد که کمتر مصرف گردیده اند، مورد توجه کلکسیونرها قرار خواهند گرفت.
۸- پاکت هایی که دارای لاک و مهر اداره پست و یا شخص صادرکننده هستند، از زیبایی بیشتری برای کلکسیون برخوردارند البته به شرط سالم بودن لاک و مهر. لاک و مهر قرمز برای بیمه ی پاکت نیز بوده یعنی برای بیمه نمودن پاکت آن را در اداره ی پست با لاک و مهر قرمز پلمپ می کردند و نام پست شهر را بر روی آن درج می کردند. بنابراین لاک و مهر گاهی توسط شخص فرستنده انجام می شده که نام خود را در آن حک می کرده و گاهی توسط پست برای بیمه نمودن مرسولات پستی در زمانی که در پاکت وجه نقد بوده است.
۹- اگر پاکتی کمیاب و دارای ویژگی های کلکسیونی باشد، ولی فاقد شرایط عمومی باشد مثلا دارای پارگی یا زردی و سوختگی و سوراخ شدگی به میزان قابل قبول باشد، به دلیل ویژگی های منحصر به فردش در علم شناخت پاکت نامه های قدیمی همچنان ارزشمند است. این آسیب ها نباید به اندازه ای باشد که نتوان به آن پاکت لقب داد. به پاکت هایی که یک قسمت آنها کاملاً جدا شده اند لت می گویند. این لت ها هرگز ارزش پاکت را ندارند زیرا ناقص شده اند.
۱۰- اگر پاکتی دارای تمبرهای کمیاب نبوده ولی دارای تنوع تمبر باشد، یعنی تمبرهای دوره های گوناگون بر روی آن باشد، برای کلکسیونرها جالب توجه می باشد. برای نمونه می توان از پاکت هایی نام برد که دارای تمبرهای اواخر قاجار و اوایل پهلوی به صورت یکجا می باشند. یا پاکت هایی که دارای ترکیبی از تمبرهای اواخر پهلوی و اوایل جمهوری اسلامی می باشند. همچنین ترکیب تمبرهای قبل و بعد از تغییر واحد پول.

شناخت پاکت نامه های قدیمی شناخت پاکت نامه های قدیمی
پاکت نامه با افتادگی تمبر

۱۱- برخی پاکت ها نسبت به پاکت های معمولی دارای امتیازاتی هستند. مثلاً دارای مهر صندوق شهر ارسال کننده، مهر منطقه پستی و یا سایر مهرها بوده یا دارای برچسب هولوگرام هستند.در ضمن ممکن است در ته نقش پاکت، تصاویر منحصر به فردی وجود داشته باشد. همچنین ممکن است اندازه ی پاکت بزرگتر و کوچکتر از معمول باشد. در شناخت پاکت نامه های قدیمیاز دیگر امتیازات می توان به مهر شخصی افراد معروف بر روی پاکت اشاره نمود. همچنین مهرهایی که حاوی نام قدیم یک شهر بوده اند دارای سندیت تاریخی بوده و پاکت را ارزشمند می نماید. پاکت هایی که دارای آرم دولتی بودند نسبت به پاکت های عادی ارزش بیشتری دارند. پاکت های سفارشی نسبت به پاکت های عادی دارای ارزش بالاتری می باشند زیرا نامه های افراد مهم به صورت سفارشی ارسال می شده اند و تمبرهای بیشتری بر روی آنها ابطال می گردید. به طور کلی، هر ویژگی منحصر به فرد، پاکت را دارای امتیاز بیشتری نسبت به پاکت های معمولی می کند.
۱۲- در شناخت پاکت نامه های قدیمیزیبایی ظاهری پاکت جزو امتیازات آن محسوب می گردد. گوناگونی و تعداد تمبرهای مصرفی بر روی پاکت از جمله موارد تاثیرگذار بر قیمت پاکت می باشند. زیرا موجب زیبایی می گردند. گوناگونی یعنی ترکیب چند سری پستی یا یادگاری بایکدیگر بر روی پاکت. تعداد نیز یعنی آن که هرچقدر تمبرهای بیشتری بر روی پاکت استفاده شوند موقعیت بهتری برای آن ایجاد می کنند.

ادامه دارد

ورود به تلگرام ایران تمبر
ورود به تلگرام ایران تمبر
ورود به تلگرام ایران تمبر
ورود به تلگرام ایران تمبر