تمبر احمدی بزرگ ۲قران وارو
تمبر احمدی بزرگ ۲قران وارو یکی از گرانقیمت ترین و کمیاب ترین تمبرهای ایرانی است که علاقمندان بسیاری در سراسر دنیا به دنبال به دست آوردن قطعه ای از آن هستند. این تمبر تاریخچه جذابی دارد که با هم می خوانیم:
در اواخر سال ۱۹۲۱ میلادی سفارش تصویر سازی تمبرهای جدیدی با تصویر احمد شاه قاجار به طراحی فرانسوی به نام هنری لوسین شفر (Henri Lucien Cheffer) داده شد وپس از تایید و تصویب نهایی؛ چاپ آن را به چاپخانه آنشده و پسران (J.Enschede & Sons) در کشور هلند سپردند. پیش از این نیز چندین تمبر و کارت پستال ایرانی در این چاپخانه به چاپ رسیده بود.
این تمبرهای بین ماه مه سال ۱۹۲۳ تا ماه آوریل ۱۹۲۵ در ورقه های ۱۰۰ عددی ۱۰(*۱۰) ) به ۲ روش تر (Wet) و خشک (Dry) چاپ و منتشر شد . اندازه تمبرها در هر ۲ روش متفاوت است؛ در روش تر (Wet) اندازه عمودی بین ۳۱٫۵ تا ۳۲ میلیمتر و روش خشک (Dry) حدود ۳۲٫۵ میلیمتر بلندی دارد.
در آن زمان تمبرهای با مبالغ قرانی به صورت دو رنگ چاپ می شدند و با توجه به تکنولوژی قدیمی چاپ به ناچار باید ۲ بار زیر چاپ می رفتند و این جریان به وجود آمدن یک تمبر بسیار جالب را در پی داشت که در بین دوستداران تمبر به عنوان زیباترین تمبر ارور وارو شناخته می شود. در این تمبر ۲ قرانی که با رنگ های سرمه ای(نیلی) و قرمز مایل به زرد به چاپ رسیده است، در یک ورق ۱۰۰ تایی از این تمبرها تصویراحمد شاه به صورت وارونه چاپ شده است. با توجه به اینکه تمبر با تصویر وسط وارونه به روش خشک چاپ شده؛ لذا تاریخ چاپ آن آوریل ۱۹۲۵ میلادی با دندانه ۱۱x11.5 بوده است.
بر اساس مستندات موجود، تمامی این تمبرهای وارو در شهر محمره( خرمشهرکنونی) و در حدود ماه جولای سال ۱۹۲۵ میلادی تا انتهای همان سال مصرف شده است و اینکه چطور تمام این تمبرها به شهر محمره رسیده و استفاده شده هم حکایت جالبی دارد!
بازرسان کنترل کیفیت چاپخانه “آنشده” تمامی تمبرهای منتشره توسط این چاپخانه را بررسی کرده و تمبرهای دارای ایراد را از چرخه حذف و به صورت جداگانه برای کشور سفارش دهنده ارسال می کردند. این موضوع برای همه تمبرهای ایرانی که در فاصله زمانی سالهای۱۸۹۴ تا ۱۹۲۹ میلادی در این چاپخانه چاپ شده اند نیز صادق است. بر همین اساس این تمبرها به طهران ارسال و از آنجا به اداره پست محمره فرستاده شده و در آنجا به مصرف رسیده اند. احتمالاً بازرسان چاپخانه آنشده هیچگاه چنین سرنوشتی را برای این تمبرها پیش بینی نمی کرده اند!
از این تمبرها یک جفت وارو؛ یک تمبر وارو به همراه ۶ شاهی روی تکه (پاکت بریده شده)؛ ۲ عدد تمبراستفاده نشده با چسب (mint) و حدودا ۱۵عدد استفاده شده ( جمعا ۲۰ عدد از ورق ۱۰۰ عددی) دیده شده است. جالب اینکه تمامی ۱۵ نمونه تمبر دیده شده باطل شده به درستی مصرف شده و ابطال با درخواست خریدار (CTO – Cancel To Order) نبوده است.( درآن زمان گاهی برخی مجموعه داران عمدتاً اروپایی که به ارزش تمبرها و مهرها واقف بودند، بدون اینکه به واقع نامه یا بسته ای ارسال کرده باشند، با پرداخت هزینه پستی خواستار زدن مهر پستخانه های مختلف بر تمبرها ، پاکت ها، بارنامه ها و … می شدند).
*
و اما سرنوشت این تمبرها :
تمبرهای جفت وارو و تک وارو به همراه ۶شاهی مصرف شده روی تکه؛ متعلق به مجموعه همایون کیکاووسی بود که در حراج معروف فلدمن فروخته شد.
تنها جفت دیده شده نیز در سال ۲۰۱۵ به قیمت ۱۳هزار و ۲۰۰ یورو به فروش رسید .
تنها تکه دیده شده در سال ۲۰۱۵ به قیمت ۷ هزار و ۲۰۰ یورو فروخته شد.
یکی از این تمبرها هم در مجموعه نظام انصاری بود که در سال ۲۰۱۱ به قیمت ۲۲ هزار و ۲۰۰ یورو به فروش رسید.
*
همایون کیکاووسی در سال ۲۰۱۵ چشم از جهان فروبست.
با تشکر از بهروز نصر اصفهانی و وحید بهکار
